Op 16 maart 2017 ontving het CPVO voor het eerst een aanvraag voor het verlenen van een dwanglicentie. Het CPVO verleent uitsluitend dwanglicenties om redenen van openbaar belang en na overleg met de raad van bestuur.

Het CPVO heeft de aanvraag voor de dwanglicentie afgewezen, omdat het niet heeft kunnen vaststellen dat het openbaar belang werd geschaad. De aanvraag voor een dwanglicentie was ingediend voor het zwartebessenras 'Ben Starav'.

Bij redenen van openbaar belang kan het gaan om de bescherming van het leven of de gezondheid van mens, dier of plant, de noodzaak materiaal met bepaalde eigenschappen op de markt te brengen, of de noodzaak het kweken van verbeterde rassen te blijven aanmoedigen. Na het horen van het advies van de raad van bestuur heeft het CPVO in zijn besluit van 28 maart 2018 de verlening van een dwanglicentie geweigerd. Volgens het CPVO had de aanvrager van de dwanglicentie niet voldoende bewijs aangedragen voor de reden van openbaar belang ter ondersteuning van zijn verzoek.

Gedurende de periode dat een communautair kwekersrecht van kracht is, heeft de houder van dat recht bepaalde exclusieve rechten op de verhandeling van het ras. Er is dus sprake van een tijdelijke monopoliepositie (gedurende 25 of 30 jaar) om het ras te commercialiseren. De houder kan kiezen om al dan niet licenties af te geven. Het enkele argument dat de houder geen licentie wil afgeven of dat de houder het ras helemaal niet commercialiseert, is niet voldoende om een dwanglicentie te verkrijgen. Een dwanglicentie wordt alleen verleend om redenen van openbaar belang.

Het CPVO heeft in zijn besluit geconcludeerd dat de aanvrager van de dwanglicentie moet bewijzen dat er een openbaar belang is dat het verlenen van een dwanglicentie rechtvaardigt, en dat het niet uitsluitend gaat om een licentie die de aanvrager wenst om zijn eigen persoonlijke en commerciële belangen te dienen.

Het CPVO stelde verder dat de eventuele voordelen van zwarte bessen in het algemeen voor de volksgezondheid niet relevant kunnen zijn, en dat niet af te leiden is uit het niet gebruiken van 'Ben Starav' voor de productie van niet uit sapconcentraat verkregen vruchtensappen (sappen die rechtstreeks uit verse groenten en fruit worden gemaakt door middel van mechanische verwerking en druk) dat het ontbreken van een dwanglicentie voor 'Ben Starav' schadelijke gevolgen voor de volksgezondheid in de EU zal hebben.

Het CPVO legde uit dat het ras 'Ben Starav' niet uniek is in de zin dat geen van de door de aanvrager aangevoerde eigenschappen (een constante hoge opbrengst van fruit van goede kwaliteit, een oogstseizoen dat geen conflict oplevert met andere cultivars, rijping bij de oogst, een goede sapkwaliteit, uitkomen van de knoppen in velerlei soorten winters, een goede samenstellingsanalyse en een uitstekende kleur) als 'uniek' voor dat ras te beschouwen zijn, maar dat deze eigenschappen worden gedeeld door alle goede vruchtdragende planten bedoeld voor het persen van sap. In dit opzicht concludeerde het CPVO dat het volstaat te vermelden dat er twaalf andere zwartebessenrassen worden gebruikt voor de productie van 'Ribena'. Ribena is een merk van Britse oorsprong van niet-koolzuurhoudende en koolzuurhoudende frisdrank en vruchtendrankconcentraat op basis van zwarte bessen.